Plakasız araç kullanmak, hem trafik güvenliğini hem de kamu düzenini tehdit eden ciddi bir ihlaldir. Türkiye’de karayolları trafik mevzuatı, tescil plakası bulunmayan araçların trafiğe çıkmasını kesin şekilde yasaklamaktadır. 2025 yılı itibarıyla plakasız araçla trafiğe çıkmanın cezası önemli ölçüde artırılmıştır. Bu yazımızda, plakasız araç kullanmanın hukuki boyutlarını, ceza tutarlarını ve trafik denetimlerinde karşılaşılabilecek yaptırımları detaylı şekilde ele alacağız.
Plakasız Araç Kullanmak Nedir?
Plakasız araç kullanmak, bir aracın zorunlu tescil plakaları takılmadan karayoluna çıkarılması anlamına gelir. Bu durum iki şekilde karşımıza çıkabilir:
- Tescili yapılmamış bir aracın trafiğe çıkarılması
- Tescili yapılmış olsa dahi plakalarının takılmadan kullanılması
Her iki durumda da araç, hem sürücüsü hem de diğer yol kullanıcıları açısından güvenlik riski oluşturur. Çünkü plakasız bir aracın kimliğinin tespiti mümkün değildir.
Plakasız Araç Kullanma Cezası
2025 yılı itibarıyla plakasız araç kullanmanın cezası 15.712 TL olarak belirlenmiştir. Bu ceza, 5252 sayılı Kanun’un 7. maddesi uyarınca düzenlenen idari para cezası tarifesine göre uygulanmaktadır.
Plakasız araçla trafiğe çıkan sürücülere uygulanacak yaptırımlar:
- İdari Para Cezası: 15.712 TL
- %25 İndirimli Ödeme Seçeneği: Ceza tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödeme yapılması hâlinde ceza 11.784 TL’ye düşmektedir.
- Trafikten Men: Araç, plakası takılana veya geçici belge düzenlenene kadar trafikten men edilir.
Trafikten Men Edilen Araç Nasıl Geri Alınır?
Plakasız olarak yakalanan araçlar, trafik kolluk kuvvetleri tarafından çekici marifetiyle otoparka çekilir. Araç sahibinin, cezanın ödenmesini müteakip:
- Aracın tescil işlemlerini tamamlaması,
- Tescil plakalarını taktırması,
- Trafik şubesine başvurarak aracı teslim alması gerekir.
Bu işlemler tamamlanmadan araç teslim edilmez.
Plakanın Kaybolması veya Düşmesi Durumunda Ne Yapılmalı?
Plakanın düşmesi ya da çalınması hâlinde sürücünün yapması gerekenler şunlardır:
- En yakın trafik şubesine başvurarak plaka kaybını bildirmek
- Geçici plaka belgesi talep etmek
- En kısa sürede yeni plaka çıkartmak
Bu süreçte, plaka olmaksızın trafiğe çıkmak yine cezai yaptırımı beraberinde getirir. Geçici plaka veya çekici hizmeti kullanılması zorunludur.
Geçici Plaka Kullanan Araçlarda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Geçici plaka, özellikle sıfır araç alımında ya da noter satışının ardından tescil süreci tamamlanana kadar kullanılmaktadır. Ancak:
- Geçici plakanın süresi geçerse,
- Plaka takılmadan kullanılırsa,
Yine plakasız kullanım cezası uygulanır.
Sahte veya Farklı Plaka Kullanmanın Sonuçları
Plakasız kullanımı gizlemek amacıyla sahte ya da başka bir araca ait plaka kullanılması durumunda yalnızca idari ceza değil, adli işlem de devreye girer:
- İdari Para Cezası: 46.302 TL
- Adli Sorumluluk: TCK 204. madde uyarınca 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası gündeme gelir.
Kamu görevlileri tarafından işlenirse ceza süresi artar.
Plakanın Okunamaması ya da Değiştirilmesi Durumu
Plakanın okunmasını zorlaştıracak şekilde:
- Kaplama yapılması
- Renk değiştirme
- Rakam veya harflerle oynama
gibi işlemler yapılması hâlinde 2025 yılı itibarıyla 3.809 TL ceza uygulanır. Ayrıca, 7 gün içinde plakayı uygun hâle getirme zorunluluğu getirilmiştir.
Sürücü Harici Kişinin Plakasız Araç Kullanması Durumu
Aracın plakasız şekilde kullanılması hâlinde ceza yalnızca sürücüye değil, aynı zamanda aracın sahibine de kesilebilir. Eğer araç sahibinin bilgisi dâhilinde kullanılmamışsa bu durumda sürücünün cezai sorumluluğu ağır basar.
Trafik Sigortası ve Kaza Durumlarında Sorumluluk
Plakasız bir araç, zorunlu trafik sigortasına sahip olmayacağı için kaza anında:
- Zarar gören kişiye tazminat ödenemez
- Sürücü hakkında hem ceza davası hem de tazminat davası açılabilir
- Araç sahibi, müteselsil sorumluluk kapsamında sorumlu tutulabilir
Plakasız Kullanımın Hukuki Değerlendirmesi
Plakasız araç kullanımı, Türk Ceza Kanunu’nda suç teşkil etmese bile kabahatler hukuku ve trafik mevzuatı açısından ağır bir idari ihlaldir. Mevzuata göre araçların tanınabilir olması, kamu güvenliği açısından zorunludur. Bu sebeple plaka ile ilgili tüm işlemlerin yasalara uygun şekilde yapılması gerekir.
Sonuç ve Öneriler
2025 yılı itibarıyla plakasız araç kullanmanın cezası oldukça caydırıcı hale getirilmiştir. Bu yaptırımlar, araçların kimliklendirilmesini ve sorumluluk takibini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Sürücülere öneriler:
- Plaka takmadan kesinlikle trafiğe çıkmayın
- Plakanız düşerse hemen yenisini çıkarın
- Sahte veya farklı plaka kullanımından kaçının
- Geçici plaka sürenizi dikkatle takip edin
Trafikte sorumluluk sahibi olmak, hem kendi can güvenliğinizi hem de diğer vatandaşların güvenliğini korumak açısından son derece önemlidir.
