Yaya güvenliğinin sağlanması, Karayolları Trafik Kanunu kapsamında en temel önceliklerden biridir. Bu doğrultuda, sürücülere önemli yükümlülükler getirilmiştir. 74/B trafik ceza maddesi, ışıklı işaret veya görevli bir kişi bulunmasa bile, yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken sürücülerin durarak geçiş önceliğini yayalara vermemeleri durumunda uygulanmaktadır.
2025 yılı itibariyle bu kurala uymayan sürücülere ciddi oranda idari para cezası kesilmektedir. Bu cezanın detaylarını ve itiraz süreçlerini yazımızda bulabilirsiniz.
74/B Maddesi Hangi İhlali Kapsar?
Karayolları Trafik Kanunu’nun 74/B maddesi, şu durumu düzenler:
“Görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamamak ve varsa yayalara ilk geçiş hakkını vermemek.”
Bu kapsamda aşağıdaki davranışlar ihlal sayılmaktadır:
- Yaya geçidine yaklaşırken hız kesmemek
- Geçmek üzere olan yayayı bekletmek veya geçişini engellemek
- Okul geçidinde öğrenciye yol vermemek
74/B Trafik Cezası 2025 Yılında Ne Kadar?
2025 yılı için belirlenen 74/B trafik cezası tutarı şu şekildedir:
- Ceza Tutarı: 4.512 TL
- Erken Ödeme (15 gün içinde): 3.384 TL (%25 indirimli)
- Ceza Puanı: 20 puan
Bu ceza, EDS kameraları ya da trafik polisleri tarafından tespit edilerek uygulanabilir. Ceza, araç plakasına yazılabileceği gibi doğrudan sürücüye de tebliğ edilebilir.
74/B Kapsamına Giren Davranışlar Nelerdir?
Sürücülerin dikkat etmesi gereken durumlar şunlardır:
- Yaya geçidine 30-50 metre kala hız kesilmelidir.
- Geçide ayak basmak üzere olan yayaya mutlak suretle yol verilmelidir.
- Geçiş üstünlüğü yayadayken aracı hareket ettirmek cezaya yol açar.
- Okul bölgelerinde geçitlerde daha hassas davranılması gerekir.
Bu kurallara uymamak, sadece idari yaptırımı değil, olası bir kaza halinde adli soruşturmayı da beraberinde getirebilir.
74/B Cezası Nasıl Kesilir?
Ceza;
- Trafik polisinin doğrudan gözlemiyle,
- EDS (Elektronik Denetleme Sistemi) kameralarıyla,
- MOBESE kayıtlarıyla
tespit edilebilir.
Yayaya yol vermeyen sürücü, cezanın yanı sıra ceza puanı da alır. Bu puanlar, bir yıl içinde 100 puana ulaşırsa ehliyete geçici olarak el konulmasına sebep olabilir.
74/B Trafik Cezasına İtiraz Nasıl Yapılır?
Cezaya itiraz etmek isteyen sürücüler için başvuru yolu açıktır. Ancak bunun belirli bir usule göre yapılması gerekir:
İtiraz Süresi ve Yeri
- Ceza size tebliğ edildikten itibaren 15 gün içinde
- İkamet yerinizdeki Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurulmalıdır.
İtirazda Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kamera kaydı, tanık ifadesi, tutanakta hata gibi somut deliller sunulmalıdır.
- Basit gerekçelerle yapılan itirazlar çoğu zaman reddedilir.
- Cezayı ödedikten sonra da mahkeme sonucu iade hakkı doğabilir.
74/B Cezası Trafik Siciline Nasıl Yansır?
Yayaya yol vermeme cezası:
- Ehliyet puan hanenize 20 puan olarak işlenir.
- Ceza puanları, ihlal tarihinden 1 yıl sonra otomatik olarak silinir.
- Ancak aynı ihlalden birden fazla kez ceza almak, ehliyetin geçici olarak alınmasına yol açabilir.
74/B Cezası Nerelerde Uygulanır?
Bu ceza genellikle şu alanlarda yoğun olarak kesilmektedir:
- Okul bölgeleri
- Yaya geçitleri (ışıklı işaret olmayan)
- Kavşak giriş-çıkış noktaları
- Alışveriş merkezleri civarı
Polis ya da kamera sistemleri bu bölgelerde denetimlerini artırmış durumdadır.
Sürücüler 74/B Maddesiyle İlgili Ne Yapmalı?
Sürücülerin hem kendi hem de yayaların güvenliği açısından dikkat etmeleri gerekenler:
- Yaya geçitlerine yaklaşırken mutlaka hız düşürülmelidir.
- Geçmek isteyen yayaya kesinlikle yol verilmelidir.
- Okul bölgesinde her zaman ekstra dikkatli olunmalıdır.
- Ceza puanı sistemini takip ederek birikimden kaçınılmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
74/B cezası nasıl öğrenilir?
e-Devlet veya Emniyet Genel Müdürlüğü’nün ceza sorgulama ekranından kolayca kontrol edilebilir.
Cezayı ödersem itiraz hakkım kaybolur mu?
Hayır. Cezayı ödeseniz dahi mahkemeden lehinize karar çıkarsa paranız iade edilir.
74/B cezası kaç ceza puanı getirir?
20 ceza puanı uygulanır.
74/B cezası kaç gün içinde ödenmeli?
15 gün içinde ödenirse %25 indirimli tutardan faydalanılır.
